(Bi)etykieta, czyli o kulturze biegów słów kilka – dla biegaczy i dla organizatorów

Idą Święta, ale zamiast paru słów o savoir-vivre przy wielkanocnym stole, będzie o etykiecie biegów.

Brałam udział w wielu biegach ulicznych i kilku organizowanych w górach i lasach, i za każdym razem zastanawiam się, dlaczego wielu biegaczy podczas biegu czuje się zwolnionych z obowiązku przestrzegania tak elementarnych zasad, wpajanych do głowy już dzieciom, by nie śmiecić, nie przepychać się i – excuse my french – nie smarkać na odległość (ohyda!). Co mnie najbardziej denerwuje?

Po stronie biegaczy – wyrzucanie opakowań po zużytych żelach energetycznych, chusteczek higienicznych, skórek od banana, plastikowych butelek. Tyle się mówi o ekologii, biegacze chcą uchodzić za światowców, a zachowują się... odmiennie! Przecież na biegach ulicznych mijamy miejskie kosze na śmieci, można też śmiecia schować w kieszeni, a w ostateczności poprosić kibiców o pomoc.

Nie wierzyłam własnym oczom, gdy na trasie Maratonu Gór Stołowych (którego trasa przebiega przez obszary chronione) któryś z biegaczy wyrzucił opakowanie po żelu w kosodrzewinę. Zapomniał, że po numerze do nazwiska i... został wywołany w trakcie ceremonii wręczenia nagród. Jakie było jego zdziwienie, gdy zamiast nagrody, której się pewnie spodziewał, czy też innych laurów, otrzymał reprymendę przed całą biegową bracią, żeby nie śmiecił!

Ola – współautorka tego bloga – opowiadała, że z kolei w Tatrach, na Biegu Marduły, w kosówce lądowały butelki po wodzie i – o zgrozo – zamiast je zostawić na szlaku, co też nie jest rozwiązaniem, biegacze rzucali je jak najdalej od siebie, gdzieś w zarośla. Czy bieganie odejmuje rozumu? Kurczą się szare komórki i zanikają połączenia nerwowe? Chciałabym sądzić, że to zmęczenie, ale niestety to BEZMYŚLNOŚĆ właśnie sprawia, że u niektórych biegaczy aktywizacja mięśni czworogłowych uda powoduje dysfunkcję mózgu!

Również nie widzę uzasadnienia dla rzucania pod nogi czego popadnie i gdzie popadnie – w strefie żywieniowej. Wiele razy przyklejałam się podeszwami do resztek jedzenia i ślizgałam na skórkach od banana.

Błędy organizatorów – brak stosowania koszy na śmieci. Denerwuje mnie to, bo takie rozwiązania istnieją i wystarczy tylko trochę dobrej woli, by cenne pomysły naśladować. W innych krajach sobie z tym bez problemu radzą. Podczas maratonu w Paryżu, po każdym punkcie żywieniowym stały bardzo duże kosze na śmieci, z dużymi wlotami, by nawet z większej odległości można było do nich wrzucić śmieci. Takich koszy był cały rząd po lewej i prawej stronie trasy, jeśli ktoś przegapił pierwszy, to było ich dalej jeszcze parę.

Poza tym, napoje były serwowane w małych butelkach, co też pozwoliło wziąć wodę ze sobą i napić się od razu tyle ile potrzeba. W Polsce królują plastikowe kubeczki, które nie dość, że napełniane są wodą dosłownie na dwa łyki (co powoduje, że zwykle jeden biegacz bierze ich parę na jednym wodopoju – wiem – bo biegam i to obserwuję), to jeszcze często pękają, wszystko się rozlewa, a zużyte trafiają pod nogi innych biegaczy lub bez pardonu w twarze kibiców czy wolontariuszy!

Kiedyś pisałam w tej sprawie do organizatorów poznańskiego maratonu – mając tak dużego sponsora – producenta napojów - nie wierzę, by nie było możliwości zamówienia na maraton wody i izotoniku w małych butelkach. Trzeba tylko chcieć lub egzekwować. Polskie maratony mają już taką renomę, że można taki warunek postawić sponsorowi. A wszystko w szczytnym ekologicznym celu!

Inna sprawa to kultura na trasie biegu. Począwszy od braku stref startowych albo jak są – niezważania na nie przez biegaczy. Zastanawiam się czy wynika to z niezrozumienia tego, czym jest czas netto i brutto, i tego, że pierwszy kilometr, czy dwa i tak się biegnie w tłumie i nie ma szans na rozwijanie prędkości albo wręcz odwrotnie – tłum tak niesie, że początkujący biegacz wyczerpie swe siły goniąc przez pierwsze parę kilometrów. Zapominając o tym, że za szybki start – nawet w tempie o parę sekund na kilometr – powoduje utratę paru (a nawet parunastu) minut w ogólnym wyniku. Ze swojego doświadczenia wiem, że tak jest, ponieważ sama te błędy popełniałam. I gdy się zastanowię skąd się to bierze to dochodzę do wniosku, że z braku informacji! Stąd, że bieganie stało się bardzo popularne i wszędzie słychać, że każdy może, ale fachowe informacje jak biegać są mniej rozpowszechniane, albo gorzej przyswajalne. A tego, jak biegać na zawodach, jakie reguły panują nie znalazłam nigdzie.

I znowu napiszę, że i w Paryżu i w Berlinie zarówno organizatorzy jak i sami zawodnicy bardzo przestrzegali tego, by ustawiać się w strefach biegowych zgodnie z zadeklarowanym czasem.

Dawniej popularne były publikacje "o zachowaniu się przy stole", dziś myślę, że warto byłoby wydać "o zachowaniu się podczas zawodów".

Nie lubię również, gdy podczas biegu jestem przepychana, deptana, czy szturchana (nie mówiąc już o tym, co spotkało Kasię, autorkę bloga runtheworld - odsyłam do jej relacji z Orlen Warsaw Maraton). Uśmiechnięty i kulturalny biegacz z reklam staje się nagle krwiożerczym indywidualistą, który ma takie parcie na metę i swoją życiówkę, że leci niczym taran. Żal mi takich ludzi, bo swoją postawą pokazują całą prawdę o sobie (co najmniej brak kultury!) zapominając, że na koszulce mają przypięty numer z imieniem i łatwo sprawdzić potem co to za idiota (jak go inaczej nazwać?) z imienia i nazwiska tak nas poturbował.

Dobrze byłoby też, gdyby osoby zwalniające do marszu schodziły na brzeg trasy, bo zdarzyło mi się już wpaść na biegacza, który nagle stanął w miejscu i paru z nas wylądowało na jego plecach. Scena jak z kreskówki! Wielokrotnie na ostatnim odcinku biegu uprawiałam slalom pomiędzy biegaczami, którzy bieg kończą pieszo. Wiem, wielu na tym etapie walczy z sobą, z bólem i o otaczającym świecie nie myśli, ale są też tacy, którzy na ostatnim kilometrze-dwóch odnajdują siły na ostry finisz i ten sprint również im przysłania całą resztę. Zderzenie gotowe!

Jeśli zawody mają być Wielkim Świętem Biegu, to mniej śmieci i więcej dobrego wychowania na trasie nie zaszkodzi!

Czy myślicie, że można by stworzyć taki zbiór zasad, jak się poruszać biegiem?

Ania